Trái phiếu doanh nghiệp là một kênh đầu tư có sức hút bởi nó mang đến lãi suất hấp dẫn cho nhà đầu tư. Để hiểu rõ hơn về kênh đầu tư này hãy cùng mpjc.org theo dõi bài viết dưới đây nhé.
I. Trái phiếu doanh nghiệp là gì?
Trái phiếu doanh nghiệp là chứng khoán do một doanh nghiệp phát hành dưới hình thức ghi nợ và chứng chỉ. Khi bạn mua trái phiếu của một công ty, bạn là chủ nợ của họ. Vì vậy, khi đáo hạn, doanh nghiệp có nghĩa vụ thanh toán lãi và gốc cho nhà đầu tư trái phiếu theo yêu cầu.
Hiện nay có hai loại trái phiếu doanh nghiệp phổ biến như sau:
- Trái phiếu niêm yết: trái phiếu được đăng ký và lưu ký tại Trung tâm lưu ký chứng khoán. Loại trái phiếu này được giao dịch rộng rãi trên Sở Giao dịch Chứng khoán Trung ương (HNX và HSX). Quy trình giao dịch phải tuân thủ các quy định của sở giao dịch chứng khoán niêm yết.
- Trái phiếu OTC: Còn được gọi là trái phiếu mua tự do, chúng được giao dịch trên thị trường mua bán tự do. Các giao dịch sẽ được thực hiện giữa các nhà đầu tư trên cơ sở “mua bán” và không chịu sự điều chỉnh của chính sách pháp luật.
II. Đặc điểm của trái phiếu doanh nghiệp
- Kỳ hạn trái phiếu: Xác định kỳ hạn phát hành của từng loại trái phiếu theo nhu cầu sử dụng vốn của từng doanh nghiệp.
- Số lượng phát hành: Doanh nghiệp được độc lập xác định số lượng trái phiếu phát hành theo nhu cầu vốn và khả năng huy động của thị trường trong từng thời kỳ.
- Đồng tiền phát hành và thanh toán trái phiếu: Đối với thị trường trong nước, đồng tiền phát hành được quy định là Đồng Việt Nam. Đối với thị trường nước ngoài, đồng tiền phát hành phải tuân theo các quy định của thị trường địa phương. Trong trường hợp trả lãi định kỳ và trả gốc, đồng tiền thanh toán sẽ tương ứng với loại phát hành.
- Mệnh giá trái phiếu: Đối với thị trường trong nước, mệnh giá trái phiếu là 100.000 đồng hoặc bội số của 100.000 đồng. Đối với thị trường nước ngoài, mệnh giá trái phiếu tuân theo quy định của thị trường trong nước.
- Hình thức phát hành: bút toán ghi nợ, chứng chỉ hoặc dữ liệu điện tử do doanh nghiệp tự quyết định tại thời điểm phát hành.
- Lãi suất danh nghĩa của trái phiếu: Doanh nghiệp được lựa chọn xác định lãi suất danh nghĩa của trái phiếu thông qua lãi suất cố định, lãi suất thả nổi hoặc kết hợp cả hai và việc phát hành căn cứ vào tình hình tài chính, khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Ngoài ra, doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định thống nhất của Ngân hàng Nhà nước. Nếu lựa chọn tỷ giá thả nổi, công ty phải công bố thông tin như một tài liệu tham khảo đáng tin cậy cho các nhà đầu tư.
- Quyền lợi của nhà đầu tư: các khoản lãi trả định kỳ, trả gốc khi đáo hạn, và các khoản thu nhập từ quyền tài sản, quyền chuyển nhượng, quyền tài trợ, quyền thừa kế,… liên quan đến trái phiếu.
III. Phân biệt trái phiếu doanh nghiệp và trái phiếu chính phủ
| TRÁI PHIẾU DOANH NGHIỆP | TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ | |
| Đơn vị phát hành | Doanh nghiệp tư nhân | Nhà nước |
| Mục đích phát hành | Giải quyết các vấn đề tài chính, mở rộng đầu tư kinh doanh | Bù đắp sự thiếu hụt ngân sách, các công trình đầu tư công |
| Hình thức xác định lãi suất | Cố định hoặc thả nổi | Cố định |
| Kỳ hạn trái phiếu | Ngắn hạn (từ 1 – 3 năm) | Trung hạn (từ 5 – 10 năm) hoặc dài hạn (20 – 30 năm) |
| Khả năng bảo toàn vốn | Tương đối | Cao, gần như 100% |
| Mức độ rủi ro | Mức độ rủi ro khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp là trung bình, nó bị ảnh hưởng bởi khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp | Rất thấp, ảnh hưởng bởi tỷ giá hối đoái |
| Khả năng chuyển đổi sang cổ phiếu | Có | Không |
IV. Lợi ích khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp
Trong những năm gần đây, thị trường đầu tư trái phiếu doanh nghiệp phát triển nhanh chóng. Điều này có nghĩa là kênh đầu tư này cực kỳ hấp dẫn và việc mua bán trái phiếu doanh nghiệp có thể giúp nhà đầu tư hưởng lợi ở một số mặt như sau:
- Lãi suất trái phiếu doanh nghiệp cao hơn lãi suất tiền gửi.
- Trái phiếu ít rủi ro hơn cổ phiếu. Nếu doanh nghiệp có nguy cơ vỡ nợ hoặc giải thể, nhà đầu tư trái phiếu sẽ ưu tiên trả nợ.
- Trái phiếu có tính thanh khoản cao, cho phép khách hàng mua và bán linh hoạt với mức lãi suất thực nhận trong suốt thời gian đầu tư.
- Tiền nhận được từ tiền lãi định kỳ có thể được tái đầu tư bằng cách sử dụng nó.
- Nếu giá trái phiếu tăng, tiền lãi được cộng vào giá vốn.
V. Đối tượng được mua trái phiếu doanh nghiệp
Đối tượng được mua trái phiếu doanh nghiệp theo quy định tại khoản 1 Điều 8 Nghị định 153/2020/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị định 65/2022/NĐ-CP) bao gồm:
- Đối với trái phiếu không chuyển đổi không kèm chứng quyền: đối tượng mua trái phiếu là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp theo quy định của pháp luật chứng khoán.
- Đối với trái phiếu chuyển đổi và trái phiếu kèm chứng quyền: đối tượng mua trái phiếu là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, nhà đầu tư chiến lược, trong đó số lượng nhà đầu tư chiến lược phải đảm bảo dưới 100 nhà đầu tư.
Trong đó, nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là nhà đầu tư có năng lực tài chính hoặc có trình độ chuyên môn về chứng khoán theo quy định tại Điều 11 Luật Chứng khoán 2019. Tổ chức có trách nhiệm xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và tài liệu xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp thực hiện theo quy định tại Điều 4 và Điều 5 Nghị định 155/2020/NĐ-CP và các văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế, ngoại trừ việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp nêu sau đây.
Theo đó, việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 11 Luật Chứng khoán 2019 để mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ phải đảm bảo danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch do nhà đầu tư nắm giữ:
- Có giá trị tối thiểu 02 tỷ đồng được xác định bằng giá trị thị trường bình quân theo ngày của danh mục chứng khoán trong thời gian tối thiểu 180 ngày liền kề trước ngày xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp;
- Không bao gồm giá trị vay giao dịch ký quỹ và giá trị chứng khoán thực hiện giao dịch mua bán lại.
Việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp nêu trên có giá trị trong vòng 03 tháng kể từ ngày được xác nhận.
VI. Kết luận
Như vậy, chuyên mục kinh doanh đã cung cấp cho độc giả thông tin về trái phiếu doanh nghiệp và các vấn đề liên quan. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các nhà đầu tư muốn thử sức ở kênh đầu tư hấp dẫn này.